کد مطلب:38899 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:18

گنجینه پرسمان » اهل بيت

آيا آيه 72 سورة انفال در مورد ولايت است؟

خداوند در آيه 72 سورة انفال ميفرمايد: إِنَّ الَّذِينَ ءَامَنُواْ وَهَاجَرُواْ وَجَـَهَدُواْ بِأَمْوَ َلِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ ءَاوَواْ وَّنَصَرُوَّاْ أُوْلَغكَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَآءُ بَعْضٍ وَالَّذِينَ ءَامَنُواْ وَلَمْ يُهَاجِرُواْ مَا لَكُم مِّن وَلَـَيَتِهِم مِّن شَيْءٍ حَتَّيَ يُهَاجِرُواْ وَإِنِ اسْتَنصَرُوكُمْ فِي الدِّينِ فَعَلَيْكُمُ النَّصْرُ إِلآعَلَيَ قَوْمِم بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُم مِّيثَـَقٌ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ; آنان كه ايمان آوردند و مهاجرت نمودند و با اموال و جانهاي خود در راه خدا جهاد كردند و آنان كه پناه دادند و ياري نمودند، اوليأ ]ياران، مسئولان و مدافعان[ يكديگرند و آنان كه ايمان آوردند و مهاجرت نكردند هيچ گونه ولايت در برابر آنان نداريد تا هجرت كنند و ]تنها[ اگر از شما در ]حفظ[ دين ]خود[ ياري طلبند بر شما است كه آنان را ياري كنيد جز بر ضد گروهي كه ميان شما و آنان پيمان ]ترك مخاصمه[ است و خداوند به آن چه عمل ميكنيد بينا است.

در اين آيه از سه گروه سخن به ميان آمده است:

1. مهاجران نخستين، كساني كه ايمان آوردند، هجرت نمودند و با جان و مالشان در راه خدا جهاد كردند.

2. انصار و ياران مدينه كه مهاجران را جاي داده و ياري كردند.

3. كساني كه ايمان آوردند ولي هجرت نكردند.

خداوند ميان دو گروه نخست ولايت برقرار نموده است و آنان نسبت به يكديگر ولايت دارند. ولي دو گروه نخست نسبت به گروه سوم هيچ گونه ولايتي ندارند، مگر در صورتي كه براي حفظ دينشان ياري بطلبند، در اين صورت بايد آنان را ياري نمود با اين شرط كه آنان با كفاري كه شما با آنان پيمان ترك مخاصمه بستهايد، در ستيز نباشند، اگر چنين باشد، نبايد آنان را ياري كنيد.

گرچه در اين آيه سخن از ولايت به ميان آمده است، ولي بايد دانست كه ولايت در قرآن به معاني متعدد به كار رفته و اقسامي دارد. در اين آيه ولايت به معناي تعهد و مسئوليت است و به بيان ديگر، ولايت به معناي حق ياري كردن يكديگر و امان دادن كافران است; لذا اگر يك فرد مسلمان كافري را امان دهد، اين كارش براي همه مسلمانان اعتبار دارد.( الميزان، علامه طباطبايي;، ترجمة موسوي همداني، ج 9، ص 188، دفتر انتشارات اسلامي / تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 7، ص 254ـ265. )